ಬಾಲಕನಿಗೆ ತಲೆಬೋಳಿಸಿ ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಮೆರವಣಿಗೆ; ಬಯಲುಸೀಮೆ ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಆಚರಣೆ

ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸ ಬಂತು ಅಂದ್ರೆ ಸಾಕು ಶಿವನ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಪುನಸ್ಕಾರ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೆ ವಿವಿಧ ಉತ್ಸವಗಳನ್ನೂ ಮಾಡುವುದನ್ನ ನೋಡಿರ್ತೀರಿ. ಆದ್ರೆ ಆ ಒಂದು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಆಚರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಬಾಲಕನೋರ್ವನಿಗೆ ವಿಚಿತ್ರ ವೇಷ ಹಾಕಿ ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅರೇ ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಮೆರವಣಿ ಮಾಡ್ತಾರಾ? ಈ ರೀತಿಯೂ ಒಂದು ದಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಇದೆಯಾ ಅಂತಿರಾ? ಹೌದು, ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡೋದರ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ಪುರಾಣ ಕಥೆ ಇದೆ.

ಬಾಲಕನೋರ್ವನಿಗೆ ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಿ, ಸಗಣಿ ಉಂಡೆಗಳಿಂದ ಯುವಕರ ಗುಂಪು ಹೊಡೆದಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೆ. ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ದೇವರಿಗೆ ಜನರು ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಏನೋ ವಿಚಿತ್ರ ಅನಿಸಬಹುದು. ಆದ್ರೆ ಅಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವುದು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆ ಅಂದ್ರೆ ನೀವು ನಂಬಲೇಬೇಕು.

ಬಯಲು ಸೀಮೆ ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ ಕೆ.ಆರ್. ಪೇಟೆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಸಾಸಲು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಇಂಥದ್ದೊಂದು ಆಚರಣೆ ಇದೆ. ಸಾಸಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ನೆಲೆ ನಿಂತಿರುವ ಸೋಮೇಶ್ವರನ ಸನ್ನಿದಿಯಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬರಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಸಾಸಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಪವಾಡ ಪುರುಷ ಭೈರವರಾಜ ಎಂಬುವವರು ವಾಸವಿದ್ರಂತೆ. ಸೋಮೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿಯ ಪರಮ ಭಕ್ತರಾಗಿದ್ದ ಭೈರವರಾಜರು ಪವಾಡಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿದ್ರು. ಈ ವೇಳೆ ಭೈರವರಾಜನ ಭಕ್ತಿ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಮುಂದಾದ ಸೋಮೇಶ್ವರನು ಜಂಗಮನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಭೈರವರಾಜನನ್ನು ಪಂಥಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಸೋತವರು ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪಂಥಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುತ್ತಾರೆ.

ಪಂಥದಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸೋಮೇಶ್ವರರಿಗೆ ಸೋಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದ್ರಂತೆ ಕಥೆ ಮೇಲೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ರಂತೆ. ಆದ್ರೆ ಸೋಮೇಶ್ವರರು ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಭೈರವರಾಜರಿಗೆ ತುಂಬಾ ನೋವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಕತ್ತೆಗೆ ಮಾನಿಗಶೆಟ್ಟಿ ಎಂದು ನಾಮಕರಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅಂದಿನಿಂದ ಮಾನಿಗಶೆಟ್ಟಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಇಂದಿಗೂ ಆ ಆಚರಣೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬರಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಸೋಮೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಅರ್ಚಕರ ಕುಟುಂಬದ 12 ವರ್ಷದೊಳಗಿನ ಬಾಲಕನೊಬ್ಬನಿಗೆ ತಲೆ ಬೋಳಿಸಿ, ತೆಂಗಿನ ಗರಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪೇಟ ಹಾಕಿ, ಇಜ್ಜಲಿನಿಂದ ಮೀಸೆ ಬರೆದು ಕತ್ತೆ ಮೇಲೆ ಕೂರಿಸಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಇನ್ನು ಸೋಮೇಶ್ವರರು ಹಾಗೂ ಭೈರವರಾಜನ ನಡುವೆ ಪಂಥ ನಡೆಯುವ ವೇಳೆ ಇಬ್ಬರ ಬೆಂಬಲಿಗರ ನಡೆವೆಯೂ ಕದನ ನಡೆದಿತ್ತಂತೆ. ಇಬ್ಬರ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಸಗಣಿಯಿಂದ ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ಹೊಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಕಾಳಗ ಮಾಡಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಭೈರವರಾಜನ ಬೆಂಬಲಿಗರಿಗೆ ಜಯ ಸಿಕ್ಕಿತ್ತು.

ಇಂದಿಗೂ ಸಗಣಿ ಅಥವಾ ತೊಪ್ಪೆ ಓಕುಳಿ ಆಚರಿಸಿಕೊಂಡು ಬರಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಎರಡು ಆಚರಣೆ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಜಾತ್ರಾಮಹೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಚಾಲನೆ ತೊರೆಯುತ್ತದೆ.

ಒಟ್ಟಾರೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಚರಣೆಗಳಿಂದ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಾಸಲು ಕ್ಷೇತ್ರ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ಕುಕ್ಕೆ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಎಂದೇ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಚರ್ಮರೋಗಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾದವರು ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ರೆ ಗುಣವಾಗುತ್ತದೆ ಅನ್ನೋದು ಪ್ರತೀತಿ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಆಧುನಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಆಚರಣೆಗಳು ಜೀವಂತವಾಗಿರೋದು ಕೆಲವರಲ್ಲಿ ಆಶ್ಚರ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.