Currency: ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾಕೆ ಲೋಹದ ಗೆರೆ ಇದೆ ಗೊತ್ತಾ? ಸಖತ್ ಇಂಟ್ರೆಸ್ಟಿಂಗ್ ಮ್ಯಾಟರ್ ನೋಡಿ
ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಮುದ್ರಿತ ಕರೆನ್ಸಿ ಅಥವಾ ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಲೋಹದ ದಾರದ ಬಳಕೆ ಯಾಕೆ ಅಂತ ನೀವು ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿರುತ್ತೀರಾ ಅಲ್ವಾ? ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಾನದಂಡವಾಗಿ ಲೋಹದ ದಾರದ ಬಳಕೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.
ದಿ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನೋಟ್ ಸೊಸೈಟಿ (IBNS) ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ 1948 ರಲ್ಲಿ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಟರ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ವಿಶ್ವದ ಮೊದಲನೆಯದು. ನೋಟನ್ನು ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದಾಗ ಅದರಲ್ಲಿ ಕಪ್ಪು ಗೆರೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತೆ. ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಪರಾಧಿಗಳು ನಕಲಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದರೂ ಲೋಹದ ಎಳೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಖೋಟಾನೋಟುದಾರರು ನೋಟಿನೊಳಗೆ ಸರಳವಾಗಿ ಕಪ್ಪು ಗೆರೆ ಎಳೆದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರನ್ನು ವಂಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
1984 ರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮುರಿದ ಲೋಹದ ದಾರವನ್ನು 20 ಪೌಂಡ್ ನೋಟಿಗೆ ಸೇರಿಸಿತು, ಅಂದರೆ ನೋಟಿನ ಒಳಗೆ ಲೋಹದ ದಾರವು ಹಲವಾರು ಉದ್ದವಾದ ಡ್ಯಾಶ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವಂತೆ ತೋರಿತು. ಅಪರಾಧಿಗಳು ಅಂತಹ ನೋಟುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿತ್ತು. IBNS ಹೇಳುವಂತೆ ನಕಲಿಗಳು ಕೂಡ ಮುರಿದ ಅಲ್ಯೂಮಿನಿಯಂ ಥ್ರೆಡ್‌ಗಳನ್ನು ಸೂಪರ್ ಗ್ಲೂನೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಲಾರಂಭಿಸಿದವು. ನೋಟು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವವರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವರನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಕೂಡ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿತ್ತು.
ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2000 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ರೂ.1000 ನೋಟು ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ್, 1000 ಮತ್ತು ಆರ್‌ಬಿಐ ಪದಗಳೊಂದಿಗೆ ಥ್ರೆಡ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಿದೆ. ಈಗ 2000 ನೋಟಿನ ಮೆಟಲ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಒಡೆದಿದ್ದು, ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ RBI ಮತ್ತು ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಭದ್ರತಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ರೂ.500 ಮತ್ತು ರೂ.100 ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ.
ರೂ.05, 10, 20 ಮತ್ತು 50 ನೋಟುಗಳಲ್ಲಿ ಇದೇ ರೀಡಿಂಗ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದಾರವು ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಭಾವಚಿತ್ರದ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಹಿಂದೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಮೆಟಲ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್ ಸರಳವಾಗಿತ್ತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಏನನ್ನೂ ಬರೆಯಲಾಗಿಲ್ಲ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವ ಲೋಹದ ಪಟ್ಟಿಯು ತುಂಬಾ ತೆಳುವಾದದ್ದು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ M ಅಥವಾ ಅಲ್ಯೂಮಿನಿಯಂ ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಆಗಿದೆ.
