RBI: 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯ, ಬ್ಯಾಂಕ್​ಗೆ ಹೋಗ್ಬೇಕಂತಿಲ್ಲ!

ಮೇ 19 ರ ಸಂಜೆ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ಹಿಂಪಡೆಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಎದ್ದಿವೆ. ಈ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಈ ಪೈಕಿ ಬಂದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿದೆ.

ಮೇ 23 ರಿಂದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕರು ದೇಶದ ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ ಹೋಗಿ 2000 ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಆರ್‌ಬಿಐ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ದೇಶದ ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳ ಸೌಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ, ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜನತೆಗೆ ವಿಶೇಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದೆ.

ಆರ್‌ಬಿಐನ ಈ ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯದಿಂದಾಗಿ 2000 ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಳ್ಳಿ ಜನರು ನಗರಗಳಲ್ಲಿರುವ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳತ್ತ ಓಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ಈ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಲ್ಲಿದೆ ವಿವರ.

ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೊರತಾಗಿ, 2000 ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಕರೆಸ್ಪಾಂಡೆಂಟ್ ಸೆಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿಯೂ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಈ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಹಳ್ಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿವೆ. ನೀವು ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ವರದಿಗಾರ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ 2000 ನೋಟು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. 2000 ನೋಟುಗಳ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ.

ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಕರೆಸ್ಪಾಂಡೆಂಟ್ ಕೇಂದ್ರವು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಯ ವಿಸ್ತೃತ ಶಾಖೆಯಾಗಿದ್ದು, ಹಳ್ಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣಗಳಂತಹ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಇಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. 2006 ರಲ್ಲಿ, ಆರ್‌ಬಿಐ ವ್ಯವಹಾರ ಕರೆಸ್ಪಾಂಡೆಂಟ್ ಸೆಂಟರ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್ ಫೆಸಿಲಿಟೇಟರ್‌ಗಳಂತಹ ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತು.

ಒಂದು ದಿನದಲ್ಲಿ 4000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ಮಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹಾರ ಕರೆಸ್ಪಾಂಡೆಂಟ್ ಸೆಂಟರ್ ಮೂಲಕ ಖಾತೆದಾರರು 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೇಳಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಅವಶ್ಯಕ ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಲ್ಲ.

ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕರು ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ 20,000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ಮಿತಿಯವರೆಗೆ ಒಂದೇ ಬಾರಿಗೆ 2,000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೇಳಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಲ್ಲ. ನೋಟುಗಳ ವಿನಿಮಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಉಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬ ಯಾವುದೇ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ.