How To Exchange 2000 Notes: ಬ್ಯಾಂಕ್​ ಅಕೌಂಟ್​ ಇಲ್ಲದಿದ್ರೆ ನೋಟು ಬದಲಾಯಿಸೋದು ಹೇಗೆ?

2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶುಕ್ರವಾರ ಮಹತ್ವದ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದು, ಚಲಾವಣೆಯಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಇತರ ಮುಖಬೆಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಇಂದಿನಿಂದ ಈ 2 ಸಾವಿರ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್​ಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಅದಕ್ಕೆ ದಿನಾಂಕವೂ ನಿಗದಿಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡುತ್ತಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ರೆ ಈ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕು ಅನ್ನೋದು ಹಲವರ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿದೆ.

2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30 ರವರೆಗೆ ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಆರ್‌ಬಿಐ ಹೇಳಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಬಳಿ ಇರುವ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ತಕ್ಷಣವೇ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವಂತೆ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಅಂದರೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಹೊಸ 2000 ನೋಟು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ.

ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ದೇಶದ ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಗೆ ಹೋಗಿ 20,000 ರೂಪಾಯಿಗಳ ಮಿತಿಯೊಳಗೆ ಒಮ್ಮೆಗೆ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂದು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಲ್ಲ. ನೋಟು ವಿನಿಮಯ ಸೇವೆಯೂ ಉಚಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೇಳಿದೆ.

ನೋಟುಗಳ ವಿನಿಮಯದ ಮಿತಿ- 20 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಒಂದೇ ಬಾರಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವಂತಿಲ್ಲ. ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ 'ಕ್ಲೀನ್ ನೋಟ್ ಪಾಲಿಸಿ' ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 2,000 ರೂ ನೋಟನ್ನು ಅಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಈ ನೀತಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಆರ್‌ಬಿಐ ಕ್ರಮೇಣ 2000 ನೋಟನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ಹಿಂಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಸ್ತುತ, 3.62 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ 2,000 ನೋಟುಗಳು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಆದರೆ ವಹಿವಾಟು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

RBI ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು 2000 ನೋಟುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವಿಶೇಷ ವಿಂಡೋವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿ ನೀವು ಸುಲಭವಾಗಿ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಅವಧಿ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಅದನ್ನು RBI ಮೂಲಕ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. 2000 ನೋಟುಗಳನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 30 ರ ನಂತರ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

2018-19ರಲ್ಲಿಯೇ 2 ಸಾವಿರ ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳ ಮುದ್ರಣವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆರ್‌ಬಿಐ ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣದ ನಂತರ 2000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ನೋಟು ಅಮಾನ್ಯೀಕರಣದಲ್ಲಿ 500 ಮತ್ತು 1000 ರೂಪಾಯಿ ನೋಟುಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.