Currency Note: ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಬೇಕೋ ಅಷ್ಟು ನೋಟ್ ಏಕೆ ಪ್ರಿಂಟ್ ಹಾಕಿಸುವುದಿಲ್ಲ? ನೋಟು ಮುದ್ರಣದ ರೂಲ್ಸ್‌ಗಳೇನು?

ಬ್ರಿಟನ್ (Britain) ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಮುಖ ದೇಶಗಳೇ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತದಿಂದ (economic recession) ಕಂಗೆಟ್ಟಿವೆ. ಗೂಗಲ್ (Google), ಟ್ವಿಟರ್ (Twitter), ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ (Microsoft) ಸೇರಿದಂತೆ ಜಗತ್ತಿನ ದೈತ್ಯ ಕಂಪನಿಗಳೇ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳನ್ನು ಮನೆಗೆ ಕಳಿಸುತ್ತಿವೆ. ಅತ್ತ ಶ್ರೀಲಂಕಾ (Sri Lanka) ಆರ್ಥಿಕ ಬೇಗುದಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಂದಿದ್ದರೆ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ (Pakistan) ಪಾಡು ನಿಜಕ್ಕೂ ಶೋಚನೀಯವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಜಗತ್ತನ್ನೇ ಆಳಿದ್ದ ಬ್ರಿಟನ್ ಕೂಡ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತದಿಂದ ಜರ್ಜರಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ ಓಡುತ್ತಿದೆ. “ನಮ್ಮ ದೇಶಕ್ಕೆ ಎಷ್ಟು ಹಣ ಬೇಕೋ ಅಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಹಣವನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಯಾಕೆ ಪ್ರಿಂಟ್ ಮಾಡಿಸಬಾರದು?” ಅಂತ! ಪ್ರಶ್ನೆಯೇನೋ ಕುತೂಹಲಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಮಾತ್ರ ಅಷ್ಟೊಂದು ಸಲೀಸಲ್ಲ! ಹಾಗಾದರೆ ನೋಟು ಮುದ್ರಣಕ್ಕೆ (printing notes) ಇರುವ ನಿಯಮಗಳೇನು? ಒಂದು ದೇಶ ಎಷ್ಟು ನೋಟುಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಬೇಕು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಯಾರು? ಇಲ್ಲಿದೆ ಇಂಟ್ರೆಸ್ಟಿಂಗ್ ಮಾಹಿತಿ…

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರ್‌ಬಿಐನಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಣ

ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಗಿದೆ. ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕರೆನ್ಸಿ, ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿತ್ತೀಯ ನೀತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. RBI ನ ಮೂಲಭೂತ ಕಾರ್ಯಗಳು ಕರೆನ್ಸಿಯ ವಿತರಣೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿತ್ತೀಯ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ.

ಒಂದು ದೇಶ ಎಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಬೇಕು?

ಒಂದು ದೇಶದ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಮುದ್ರಣ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಯಾವುದೇ ಸೆಟ್ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಮಾದರಿಯನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿಲ್ಲ. ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಸರಕುಗಳನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಮತ್ತು ಕರೆನ್ಸಿಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಲು ಇದು ಸಾಕಷ್ಟು ಇರಬೇಕು ಎಂಬುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಕರೆನ್ಸಿಯ ಈ ಮೌಲ್ಯವು ಸಂಬಂಧಿತ ಬಡ್ಡಿ ದರ, ಸರಾಸರಿ ರಫ್ತುಗಳು ಹಾಗೆಯೇ ಪ್ರಸ್ತುತ, ಹಣಕಾಸಿನ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಅನೇಕ ಅಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ.

ಎಷ್ಟು ನೋಟು ಮುದ್ರಿಸಬಹುದು?

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೋಟು ಮುದ್ರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಅಂದಾಜು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಶೇಕಡಾ 2ರಿಂದ 3ರಷ್ಟು ಮುದ್ರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶೇಕಡಾವಾರು ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಹುದು. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಒಟ್ಟು GDP ಯ 2-3% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮುದ್ರಿಸುತ್ತವೆ. ಹಣದ ಚಲಾವಣೆಯು ಕಪ್ಪು ಹಣದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Silicon Valley Bank: ಮುಳುಗಿದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಬ್ಯಾಂಕ್! ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟಾರ್ಟಪ್‌ಗಳಿಗೂ ತಟ್ಟುತ್ತಾ ಬಿಸಿ?

ಅಗತ್ಯವಿರುವಷ್ಟು ಕರೆನ್ಸಿ ಮುದ್ರಿಸಬಹುದೇ?

ಒಂದು ದೇಶವು ತನಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವಷ್ಟು ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಅದು ಪ್ರತಿ ನೋಟಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ಒಂದು ದೇಶವು ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ, ಎಲ್ಲಾ ತಯಾರಕರು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಕರೆನ್ಸಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು 100 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರೆ, ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಬೆಲೆ ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.

ದೇಶಗಳು ಏಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ?

ಯಾವುದೇ ದೇಶ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದರೆ, ಅವುಗಳ ಬೆಲೆಗಳು ತುಂಬಾ ವೇಗವಾಗಿ ಏರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಜನರು ಆ ಹಣವನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬದಲಾಗಿ, ಜನರು ಇತರ ಸರಕುಗಳಿಗೆ ಸರಕುಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಬದಲಿಗೆ US ಡಾಲರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸಲು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಜಿಂಬಾಬ್ವೆ ಮತ್ತು ವೆನೆಜುವೆಲಾ ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ಹಣದುಬ್ಬರದಿಂದ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಇತರ ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಆರ್ಥಿಕ ಅಲ್ಲೋಲ ಕಲ್ಲೋಲ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ.

ಹೆಚ್ಟು ಹಣ ಮುದ್ರಿಸಿದರೆ ಏನಾಗಬಹುದು?

ಹೆಚ್ಚು ಹಣ ಮುದ್ರಿಸಿದರೆ ಅದೇ ಪ್ರಮಾಣದ ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣದ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಮೌಲ್ಯವು ಕಡಿಮೆಯಾಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ. ಬೇಡಿಕೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಯಾವುದಾದರೂ ಅದರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕರೆನ್ಸಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಹ ಅದೇ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುವುದರಿಂದ ಅದರ ಮೌಲ್ಯವು ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ.

ಹಣದುಬ್ಬರಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ

ದೇಶವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಾಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಕರೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬಾರದು. ಏಕೆಂದರೆ, ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಬದಲು, ಇದು ಹಣದುಬ್ಬರಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಸರ್ಕಾರವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದರೆ, ಅದು ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹಣದ ಪೂರೈಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅದೇ ಪ್ರಮಾಣದ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಬೆನ್ನಟ್ಟುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುವುದು ಹಣದುಬ್ಬರಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಜನರ ಉಳಿತಾಯದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.

ಕರೆನ್ಸಿ ಮೌಲ್ಯ ಕುಗ್ಗಬಹುದು

ಸರ್ಕಾರವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದಾಗ, ಅದು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕರೆನ್ಸಿಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕರೆನ್ಸಿಯ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಇದು ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಗೆ ಸಂಕಷ್ಟ ತಂದೊಡ್ಡುತ್ತದೆ.

ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದ ಪರಿಣಾಮಗಳು

ಸರ್ಕಾರವು ಹೆಚ್ಚು ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದರೆ, ಅದು ಕರೆನ್ಸಿಯ ಮೌಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಆಮದು ಹೆಚ್ಚು ದುಬಾರಿಯಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ರಫ್ತು ಕಡಿಮೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಸರ್ಕಾರದ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ

ಸರ್ಕಾರವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸಿದರೆ, ಅದು ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಈ ನಂಬಿಕೆಯ ನಷ್ಟವು ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಹಾನಿಯಾಗಬಹುದು.

ಹಲವು ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ದಾರಿ

ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುವುದು ತ್ವರಿತ ಪರಿಹಾರದಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಇದು ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಗಂಭೀರವಾದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ. ಬದಲಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರಗಳು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಮರ್ಥನೀಯ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಬೇಕು.