Indian Railways: ಇಂದಿಗೂ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಶದಲ್ಲಿದೆ ಭಾರತದ ಈ ರೈಲುಮಾರ್ಗ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಭಾರೀ ಮೊತ್ತ ಪಾವತಿ, ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು?

ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಗೆ (Indian Raiways) ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಸಂಗತಿಗಳು ಇವೆ, ಇದು ಜನರನ್ನು ಬಹಳ ಅಚ್ಚರಿಗೀಡು ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಈಗಲೂ ಭಾರತದ ರೈಲು ಹಳಿಯೊಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಶದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದರೆ? ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಈ ಹಳಿಯಲ್ಲಿ ರೈಲು ಓಡಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇ ಆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಂಪನಿಗೆ (British Company) ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೂಪಾಯಿ ಪಾವತಿಸುತ್ತದೆ. ಹೌದು ಈ ಹಳಿಯ ಹೆಸರು ಶಕುಂತಲಾ ರೈಲ್ವೇ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ (Shakuntala Railway Track).

ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಈ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ ರೈಲುಗಳನ್ನು ಗ್ರೇಟ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಪೆನಿನ್ಸುಲರ್ ರೈಲ್ವೇ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಸುಮಾರು 5 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ರೈಲ್ವೆಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು ಆದರೆ ಈ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ, ಈ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಇನ್ನೂ ಬ್ರಿಟನ್‌ನ ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಯಾದ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ರೈಲ್ವೆ ಕಂಪನಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈಗ ಕೇವಲ ಒಂದು ರೈಲು ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಅದರ ಹೆಸರು ಶಂಕುತಲಾ ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್. ಈ ರೈಲಿನ ಹೆಸರಿನ ಬಳಿಕವೇ ಈ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನ ಹೆಸರೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು.

ಈ ಹಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸೋದು ಕೇವಲ ಒಂದೇ ಒಂದು ರೈಲು

* ಶಕುಂತಲಾ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಹೆಸರಿನ ಈ ರೈಲು ಹಳಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್ ರೈಲು ಮಾತ್ರ ಚಲಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಮರಾವತಿಯಿಂದ ಮುರ್ತಜಾಪುರಕ್ಕೆ 189 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳ ಈ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು 6-7 ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ, ಶಕುಂತಲಾ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಅಚಲಪುರ, ಯವತ್ಮಾಲ್ ಸೇರಿದಂತೆ 17 ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಮುಟ್ಟಿದ ಕಡೆಯಲೆಲ್ಲಾ ಶಾಕ್‌, ಈ ವಿದ್ಯಮಾನದ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣ ಹೀಗಿದೆ!

* ಈ 100 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ 5 ಬೋಗಿಗಳ ರೈಲನ್ನು 70 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸ್ಟೀಮ್ ಇಂಜಿನ್ ಮೂಲಕ ಎಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದನ್ನು 1921 ರಲ್ಲಿ ಯುಕೆ ಮ್ಯಾಂಚೆಸ್ಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಯಿತು.

* 15 ಏಪ್ರಿಲ್ 1994 ರಂದು, ಶಕುಂತಲಾ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನ ಉಗಿ ಎಂಜಿನ್ ಅನ್ನು ಡೀಸೆಲ್ ಎಂಜಿನ್​ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.

* ಈ ರೈಲು ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಸಿಗ್ನಲ್‌ಗಳು ಇನ್ನೂ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕಾಲದ್ದು. ಅವುಗಳನ್ನು 1895 ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಲಿವರ್‌ಪೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.

* 7 ಬೋಗಿಗಳಿರುವ ಈ ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್ ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯ ಒಂದು ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ.

1 ಕೋಟಿ 20 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಕಪ್ಪ

- ಶಕುಂತಲಾ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಈ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಓಡುವುದರಿಂದ ಇದನ್ನು 'ಶಾಕುಂತಲಾ ರೈಲು ಮಾರ್ಗ' ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

- ಅಮರಾವತಿಯ ಪ್ರದೇಶವು ಹತ್ತಿಗೆ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಮುಂಬೈ ಬಂದರಿಗೆ ಹತ್ತಿಯನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಇದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.

- 1903 ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಂಪನಿ ಕ್ಲಿಕ್ ನಿಕ್ಸನ್ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ರೈಲು ಹಳಿ ಹಾಕುವ ಕೆಲಸ 1916 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು.

- 1857 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಈ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಇಂದು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ರೈಲ್ವೇ ಕಂಪನಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

- ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರೈಲು ಜಾಲವನ್ನು ಹರಡಲು ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು.

- ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯನ್ನು 1951 ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಮಾರ್ಗ ಮಾತ್ರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇರಲಿಲ್ಲ.

- ಈ ರೈಲು ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಈ ಕಂಪನಿಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ 1 ಕೋಟಿ 20 ಲಕ್ಷಗಳ ರಾಯಧನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

- ಶಕುಂತಲಾ ಪ್ಯಾಸೆಂಜರ್ ಕೆಳವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಯವತ್ಮಾಲ್ ಮತ್ತು ಅಚಲಪುರ (ಅಮರಾವತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ) ನಡುವೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಲು ಏಕೈಕ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ರೈಲು ಸಂಚಾರ ಕೂಡ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡಿಲ್ಲ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ದೇಶದ 131 ನಗರಗಳ 'ಉಸಿರಿನಲ್ಲಿದೆ' ವಿಷ, ಅತ್ಯಂತ ಕಲುಷಿತ ನಗರಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಸರ್ಕಾರ!

ಬಹಳ ಕೆಟ್ಟದಾಗಿದೆ ಟ್ರ್ಯಾಕ್

* ಇಂದಿಗೂ ಈ ಟ್ರ್ಯಾಕ್​ನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಂಪನಿಯು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅದರ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೂ ಅವರ ಮೇಲಿದೆ.

* ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಹಣ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರೂ ಈ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ತುಂಬಾ ಹಾಳಾಗಿದೆ. ಕಳೆದ 65 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ದುರಸ್ತಿಯೂ ಆಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ರೈಲ್ವೆ ಮೂಲಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.

* JDM ಸರಣಿಯ ಡೀಸೆಲ್ ಲೊಕೊ ಎಂಜಿನ್‌ನ ಗರಿಷ್ಠ ವೇಗವು 20 kmph ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

* ಈ ಕೇಂದ್ರ ರೈಲ್ವೆಯ 150 ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಈ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಎರಡು ಬಾರಿ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದೆ

- ಈ ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಓಡುತ್ತಿರುವ ಶಕುಂತಲಾ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 2014 ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಏಪ್ರಿಲ್ 2016 ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು.

- ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರ ಬೇಡಿಕೆ ಹಾಗೂ ಸಂಸದ ಆನಂದ್ ರಾವ್ ಅವರ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತೆ ಆರಂಭಿಸಬೇಕಾಯಿತು.

- ಈ ರೈಲು ಅಮರಾವತಿ ಜನರ ಜೀವನಾಡಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸಂಸದ ಆನಂದ್ ರಾವ್. ಇದು ನಿಂತರೆ ಬಡವರು ತುಂಬಾ ತೊಂದರೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ.

- ಆನಂದ್ ರಾವ್ ಅವರು ಈ ನ್ಯಾರೋ ಗೇಜ್ ಅನ್ನು ಬ್ರಾಡ್ ಗೇಜ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನೂ ರೈಲ್ವೆ ಮಂಡಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.

- ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಈ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು ಆದರೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಅದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.